06 juli 2023

Tijdens de drukbezochte Havendagen Werkendam stond in onze hydraulische scheepslift de mooie Amsterdamse sleepboot Oude Waal 3 (bouwjaar 1942) te pronken. Zo werd zichtbaar duidelijk hoe de nautiek en scheepsbouw in ruim 85 jaar tijd veranderd zijn.

Machinefabriek De Waal en deze bijzondere sleepboot hebben een rijke historie achter zich. Ko de Waal wilde graag timmerman gezel worden maar de LTS opleiding was al vol. Hij besloot daarop voor bankwerker te gaan leren. Na zijn diploma ging hij aan het werk bij Vink Sliedrecht en na enige tijd kon hij het bedrijf van Van der Wiel op de voormalige Nieuwe Haven van Werkendam overnemen. De rest is geschiedenis…

Schepenlift

Aan de rivieroever, net over de dijk naast de fabriek, liet Ko de Waal de te repareren schepen droogvallen op een zandplaat. Verandering in de waterstanden gaf de impuls voor een schepenlift en verdere uitbreiding in de Beatrixhaven. De Waal maakte een innovatief technisch concept voor een hydraulische schepenlift.

In 1973 werd dit huidige paradepaardje van de Biesboschhaven geopend door toenmalig voorzitter van de Kamer van Koophandel Willem Wijnbelt. Het was een primeur in Nederland.

De historische naam van de sleepboot Oude Waal 3 draagt in zich een symbolische verbinding naar De Waal Machinefabriek waar nu de ‘derde generatie’ in het bedrijf actief is.

Oude Waal 3

De sleepboot is nu drie jaar in het bezit van Stichting Erfgoed Schepen aan het Haringvliet in Rotterdam. De Oude Waal 3 (15.20 x 4.20 x 1.60 m) is van het type Amsterdammer en is in 1942 gebouwd op Scheepswerf Voorwaarts in West-Graftdijk. Ze wordt voortgestuwd door een industriemotor 3VD6 van 120 PK uit 1942; een zogenoemde langzaamloper vanwege het maximale toerental van 340 tpm.

Na de tewaterlating is de sleepboot in gebruik genomen door C. Schipper. Hij had zijn bedrijf in 1901 opgericht nabij de Montelsbaantoren in Amsterdam. De kadenaam hier was Oude Waal. De scheepsnamen van uiteindelijk acht sleepboten komen hier vandaan. Bij de overname van dit bedrijf in 1970 kwam de Oude Waal 3 in handen van Reederij v/h Gebr. Goedkoop, waar de sleepwerkzaamheden werden voorgezet.

Tijdens de Havendagen Werkendam had deze sleeboot veel bekijks!

Lees meer over de geschiedenis van de Oude Waal en Scheepswerf Voorwaarts in De Bokkepoot, het verenigingsblad van de Landelijke Vereniging tot Behoud van het Historisch Bedrijfsvaartuig (LVBHB). Met dank aan Martin van Dijk, foto’s Martin van Dijk.